Ochtendglucose: rise and shine sunshine

Opstaan met hoge bloedsuikerwaarden, het voelt een beetje contra-intuïtief aan. Je zou denken dat je lichaam tijdens de slaap genoeg tijd heeft om de bloedsuikers rustig te reguleren. Het tegendeel is waar. Je bent dan misschien geen grote fysieke inspanningen aan het leveren, maar je hersenen draaien wel op volle toeren. Laat ons even ochtend glucose en de bijbehorende, hogere bloedsuikerwaarden uitspitten.

Ochtend glucose is te verklaren door de nachtelijke leveractiviteit waarbij glycogeen wordt omgezet naar glucose om je hersenen en lichaam van energie te voorzien. Dit proces, bekend als homeostase, wordt gereguleerd door contraregulerende hormonen, waaronder glucagon, adrenaline en cortisol. Samen zorgen deze ervoor dat het effect van insuline wordt tegengewerkt. Ze maken het lichaam ongevoeliger voor insuline en bevorderen de afgifte van suikers uit de lever in de bloedbaan. Dit natuurlijke proces verklaart de stijging van je bloedsuikerwaarden doorheen de nacht. Uiteraard spelen je voedingskeuzes doorheen de dag en avond ook een rol.

Een natuurlijk proces

Mensen met diabetes, vooral type 1 en type 2, ervaren per definitie al problemen met het reguleren van deze natuurlijke stijging van bloedsuiker en bij hen kan ochtend glucose veel impactvoller zijn indien er niet adequaat wordt gehandeld.

Over het algemeen is ochtend glucose, als natuurlijk proces, geen probleem en dat zowel voor gezonde mensen als diabetici die de juiste maatregelen nemen. Wanneer de waarden van de bloedsuiker in de ochtend extreem veel hoger zijn dan die doorheen de dag, wijst dat weldegelijk op een onderliggend probleem, oftewel levensstijl-gerelateerd ofwel is er een aandoening. In dat geval moet er een arts geconsulteerd worden.

Wat kun je zelf doen?

De sleutel tot het beheersen van ochtend glucose ligt vaak in voedingsaanpassingen, gesteld dat er geen onderliggende aandoening speelt. Een aantal belangrijke tips:

Meten is weten: als je weet dat elk individu anders reageert op verschillende voedingsmiddelen, dan besef je ook dat algemene uitspraken over wat goed of slecht is voor je, heel moeilijk hard te maken zijn. Snelle suikers uit frisdranken en snoep zijn per definitie te mijden, maar ook de suikers die we vinden in vezelrijke stukken fruit kunnen soms een negatief effect hebben op je metabolisme. Daarom raden we aan om over een langere periode de individuele effecten van bepaalde voedingsmiddelen op je lichaam te meten via Continue Glucose Monitoring (CGM), idealiter in samenspraak met een begeleidend arts.

‍

Levensstijl: koolhydraatrijke maaltijden of suikerrijke snacks en frisdranken voor het slapengaan mag je per definitie schrappen, maar let ook op je aantal uren slaap. Een regelmatig slaappatroon van minstens 7 uur slaap is evenzeer van essentieel belang. Stress doet je bloedsuikerwaarden stijgen, voldoende sport vermindert je insulineresistentie.

Tenslotte: drink voldoende water, afhankelijk van je leeftijd is dat een andere hoeveelheid.

‍

1-3 jaar: 0,946 liter

4-8 jaar: 1,183 liter

9-13 jaar: 1,659-1,893 liter

14-18 jaar: 1,893-2,605 liter

Mannen, 19 jaar en ouder: 3,078 liter

Vrouwen, 19 jaar en ouder: 2,131 liter

 Zwangere vrouwen: 2,365 liter

Borstvoeding gevende vrouwen: 3,078 liter

‍

Het begrijpen van het dageraadfenomeen en het nemen van gerichte maatregelen in je levensstijl en dieet kunnen helpen bij het beheersen van ochtendbloedsuikerspiegels. Met kleine aanpassingen kun je grote stappen zetten naar een betere bloedsuikerbeheersing en een gezonder leven, zelfs als je diabetes hebt. Het is essentieel om samen met je zorgteam te werken om de beste strategieën voor jouw situatie te bepalen.